Nền văn hóa ẩm thực của Việt Nam đã trải qua hàng nghìn năm nhưng đến nay vẫn lưu giữ và kế thừa những giá trị tốt đẹp mà nó có được, đặc biệt là văn hóa gia đình Việt Nam. Lương thực là một trong những nhu cầu cơ bản của con người, không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh tồn, duy trì mà còn là phương thức thể hiện dân tộc, văn hóa dân tộc. Trong văn hóa ẩm thực của Việt Nam, bữa cơm gia đình đóng một vai trò quan trọng, thể hiện tình cảm và sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình. Bữa cơm gia đình còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa và giá trị sâu sắc mà chúng ta chưa hiểu hết được.
Ý nghĩa đặc biệt của bữa cơm gia đình
Bữa cơm gia đình của người Việt ẩn chứa nhiều đạo lý quan trọng. Là sự thể hiện tình cảm yêu thương gắn bó giữa các thành viên. Thông qua việc cùng nhau ăn cơm trò chuyện. Sau một ngày làm việc vất vả, mệt nhọc, ông bà, cha mẹ, con cháu cùng quây quần bên mâm cơm dù đạm bạc hay sang trọng cũng đầy ắp tiếng cười.
Hình ảnh người mẹ, người vợ tất bật bên gian bếp nghi ngút khói. Hương thơm của các món ăn theo gió thoang thoảng luôn là những hình ảnh khó quên trong ký ức của mỗi thành viên trong gia đình. Dù những món ăn không phải là mỹ vị nhưng chứa đựng sự chân tình và tấm lòng của người nấu.
Bữa cơm gia đình là linh hồn của hạnh phúc, sự yêu thương, gắn bó và nuôi dưỡng tình cảm giữa các thế hệ trong gia đình. Bữa cơm còn là nơi thể hiện nét đẹp văn hóa trong ẩm thực của người Việt.
Người Việt có văn hóa dùng cơm như thế nào?
Tại sao người Việt lại có cách gọi mâm cơm gia đình? Ngày xưa, người Việt có thói quen dọn cơm vào mâm, tất cả món ăn được dọn chung trong một mâm và dọn cùng một lúc, khác với cách dùng cơm của phương Tây, dọn từng món khi thưởng thức hết mới dọn món tiếp theo. Trong mâm cơm của người Việt chủ yếu dùng đũa, cách cầm đũa cho khéo để gắp thức ăn không rơi cũng cần cả quá trình học.
Trong bữa ăn của người Việt, thể hiện tinh thần “kính trên nhường dưới”. Thể hiện sự kính trọng yêu thương dành cho người lớn tuổi. Những phần thức ăn ngon, phần cơm mềm dẻo được mời ông bà, cha mẹ. Ngoài ra, trẻ em là đối tượng được ưu tiên trong bữa cơm gia đình, thể sự yêu thương, bao bọc, che chở của các thành viên trong gia đình. Người Việt rất hiếu khách. Nên khách mời luôn được sắp xếp một vị trí ưu tiên trong mâm.
Nói về các món ăn, trong bữa cơm gia đình luôn có cơm trắng và bát nước chấm. Còn lại là những món mặn, canh, xào, luộc. Thực đơn bữa cơm sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng vùng miền.
Mâm cơm ba miền khác nhau như thế nào?
Các món ăn của người miền Bắc thường có vị vừa phải, không quá cay nồng hay quá béo ngọt. Nước chấm được người miền Bắc ưa dùng là nước mắm loãng. Hoặc mắm tôm.Các món mặn chủ yếu được chế biến từ thịt, cá. Các món ăn miền Bắc thường thanh đạm hoặc có vị chua nhẹ. Như món canh sấu nấu sườn heo, rau muống luộc, thịt kho.
Nếu ẩm thực miền Bắc có sự nhẹ nhàng và tinh tế. Thì ẩm thực miền Trung là sự đậm đà mạnh mẽ. Người Trung có thói quen nêm gia vị đậm và cay nồng hơn. Nổi bật là mắm ruốc, mắm tôm chua. Các loại nguyên liệu được sử dụng cũng phong phú và đa dạng hơn.
Khác với ẩm thực miền Bắc và miền Trung, khẩu vị của người miền Nam thiên về ngọt, cay và béo. Điều này thể hiện qua các món mắm cá sặc, mắm ba khía. Hay những món ăn nấu cùng nước dừa. Người miền Nam ưa thích các món ăn từ hải sản đặc biệt là các loại cá.
Văn hóa ẩm thực trong bữa cơm của người Việt thể hiện thông qua cách giao tiếp, cư xử giữa các thành viên trong gia đình. Trải qua nhiều biến động về lịch sử, kinh tế , xã hội. Nhưng ý nghĩa của bữa cơm gia đình vẫn giữ nguyên giá trị tinh thần và là một nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của người Việt.
Ẩm thực ngày Tết của người Việt
Thực ra bất kỳ người lớn nào trong nhà đều cũng sẽ nắm rõ điều này. Nếu bạn đang tìm hiểu về trình tự, thời gian thì tham khảo thông tin dưới đây:
- Trưa hoặc chiều 30 Tết: cúng tất niên để đón ông bà, tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình. Một số gia đình cũng quan niệm đây là thời điểm để báo cáo về tình hình 1 năm đã qua.
- Cúng Giao thừa để chào năm cũ, đón năm mới
- Mùng 1 Tết: cúng Nguyên đán vào bữa ăn đầu tiên của năm mới (thướng là vào sáng sớm chứ không đợi đến trưa). Cúng thêm buổi chiều gọi là Tịch điện.
- Mùng 2 Tết: cúng vào bữa sáng gọi là Chiêu điện. Cúng thêm buổi chiều gọi là Tịch điện.
- Mùng 3: cúng 1 bữa cơm (có thể vào buổi trưa hoặc chiều) gọi là cúng Tạ Ông Vải. Cảm ơn tổ tiên vì đã có một cái Tết no ấm và đưa tiễn ông bà.
Mâm cỗ ngày Tết không cần thiết phải quá “mâm cao cỗ đầy” nhưng phải chỉn chu và quan trọng nhất là tấm lòng. Một năm mới nữa lại sắp đến. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng để có một cái Tết thật vui và tròn đầy bạn nhé!
Nguồn: huongnghiepaau.com
