Bánh gio là một món ăn thiết yếu trong chuỗi nấu ăn của người Tày. Người Tày chế biến loại bánh này bằng cách đốt một số thân cây như: sấu, tầm gửi, … Bài viết dưới đây mình chỉ giới thiệu sơ qua về các món ăn của người Tày đến các bạn. Và để giới thiệu đến các bạn những món ăn đặc sản của vùng Tây Bắc. Tôi hy vọng bài viết này có thể giúp bạn tìm hiểu thêm về những món ăn ngon của Tây Nguyên. Cảm ơn các bạn đã quan tâm và theo dõi bài viết về ẩm thực Tày của chúng tôi!
Bánh Gio là gì?
Bánh gio là món ăn không thể thiếu trong bộ sưu tập ẩm thực dân tộc Tày. Người Tày chế biến loại bánh này bằng cách đốt một số loại thân cây như: cây sấu, cây tầm gửi,…
Rồi lấy gio để chắt lấy nước gio. Sau đấy họ sử dụng loại gạo nếp có hạt to tròn ngâm một đêm nội địa gio, sáng hôm sau đổ ra hong cho ráo nước rồi gói bằng lá dong (có nhiều nơi gói bằng lá chuối). Bánh được đun lên xong phơi khô cho ráo nước thì có thể dùng ngay. Bánh gio có vị thanh mát, dịu ngọt của gạo nếp hòa quyện với hương lá dong. đây là món ăn mà từ người già đến trẻ nhỏ đều khó lòng mà cưỡng nổi.
Bánh gio mật, hay còn gọi là bánh tro, bánh ú tro, bánh nẳng là một loại bánh được làm từ gạo nếp, ngâm qua nước tro và gói lá đem luộc chín trong nồi. Bánh được nhúng trong mật khi ăn hoặc chấm mật. Bánh gio trước đây thường được nhiều nơi ở nước ta làm vào ngày Tết Đoạn Ngọ mồng 5 tháng 5 Âm lịch để cúng gia tiên. Bánh gio vẫn được phổ biến ở miền Bắc tuy nhiên hiện nay đã có nhiều nơi bán trên cả nước.
Cái tên bánh gio, bánh tro xuất phát từ nguyên liệu đặc biệt để làm bánh đó là nước tro. Tro để nấu bánh thu được là đốt từ các loại thảo dược, dược liệu. Nước tro thường được làm bằng cách pha nước vôi trong với tro. Đây là yếu tố cấu thành nên mùi vị và màu sắc cho bánh.
Xôi ngũ sắc là gì?
Xôi ngũ sắc được tạo bởi từ 5 loại xôi, với 5 màu không giống nhau. Tượng trưng cho ngũ hành: trắng, xanh,đen, đỏ, vàng tương ứng với kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Để làm nên 5 sắc màu này cho món xôi. Người Tày sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để tạo màu.
Xôi vàng được tạo màu từ 2-3 củ nghệ tươi mài nhỏ. Phần xôi có màu xanh được làm từ các loại lá cây như : lá gừng, vỏ bưởi, vỏ măng đắng, lá cơm,… Phần xôi màu đen lại được làm từ lá sau sau đem giã nhỏ rồi trộn với nước. Tiếp đến là màu đỏ, để có được màu này, người ta dùng lá cây đỏ đen đem giã nhỏ.
Cuối cùng là máu trắng, đến đây bạn chỉ cần nấu xôi trắng dễ dàng mà thôi. Khi đã nấu đủ 5 loại xôi, người ta xếp vào khuôn sao cho 5 món xôi cùng được đặt trên một chiếc đĩa.
Xôi ngũ sắc có vị thơm ngon đặc trưng của ẩm thực dân tộc Tày. ngoài ra, các kiểu lá cây rừng để nấu xôi ngũ sắc còn được đánh giá là có thể chữa một vài bệnh ảnh hưởng đến đường ruột.
Bánh chuối được làm như thế nào?
Cho dù bánh chuối là món ăn phổ biến mà chúng ta có thể bắt gặp ở nhiều nơi. Tuy vậy, bánh chuối của người Tày ở Cao Bằng lại có một hương vị rất đáng chú ý xứng đáng trở thành món ăn đặc sản trong danh sách ẩm thực dân tộc Tày. Đến huyện Văn Bàn (tỉnh Lào Cai), bà con thường mời thưởng thức món bánh chuối đặc sản nơi đây. Nếu may mắn đến thăm một gia đình có nghề làm bánh chuối. Du khách sẽ được thưởng thức món bánh chuối vừa ra lò vô cùng hấp dẫn.
Nhân bánh chuối có đỗ, lạc, đường còn lại các phụ gia đều làm từ chuối. đây là món ăn có vị chua chua lại ngọt ngọt, phù hợp với khẩu vị của mọi lứa tuổi. Bánh chuối là món ăn được ưa dùng trong các dịp rằm hay tết quan trọng là rằm tháng giêng và rằm tháng 7. Bánh chuối của người Tày huyện Văn Bàn thường được gói thành cặp, sử dụng lá chuối khô để bọc. Nhìn những chiếc bánh được gói tỉ mỉ, gọn gàng có thể thấy sự khéo léo, đảm đang của các bà, các cô.
Món ăn đặc biệt cơm lam
Cơm lam là món ăn được làm từ gạo nếp. Gạo sau khi ngâm được cho vào trong ống tre, giang, hoặc nứa cùng với nhân lạc kèm theo một chút thịt nửa nạc nửa mỡ.
Tiếp đó người ta đổ nước rồi đậy nắp để đem nướng trên bếp. Một thời gian đủ chin thì bắt ra chờ cho cơm nguồi rồi thưởng thức. Mùi thơm của hương dừa, vị ngọt dẻo của cơm nếp, vị béo ngậy của lạc và thịt trong món cơm lam này chắc chắn sẽ khiến bạn mong muốn thưởng thêm nhiều hơn nữa.
Thịt trâu khô
Thịt trâu Sau khi đã được mổ, người ta đem từng tảng thịt to đi chế biến cho chín rồi tẩm gia vị để ăn, món ăn này có thể để lâu ăn dần. Trong những lần ăn sau, người ta thường chế biến thịt trâu với lá cải hoặc tỏi tây để làm món canh rau cải và món thịt trâu khô xào tỏi.
Món ăn này có một vị rất đặc trưng đấy là vị cay, thơm từ các kiểu rau quả hòa quyện với bùi ngậy của thịt trâu. Có thể nói đây chính là một trong những đặc trưng không thể thiếu khi đề cập ẩm thực dân tộc Tày.
Bánh chuối đặc biệt của người Tày ở Nguyên Bình – Cao Bằng
Để làm được một chiếc bánh chuối thơm ngon, duy trì được hương vị nguyên vẹn của chuối, người làm bánh phải chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu quan trọng. Lá gói bánh là lá chuối trong vườn, gạo nếp ngon, nhân bánh (đậu xanh hoặc lạc vừng) và một tí đường phên để hương vị bánh chuối thêm đậm đà.
Quả chuối chín, đem bóc vỏ, phơi nắng cho khô. Sau đó cho vào nồi hấp và mang ra phơi từ 2 đến 3 nắng; đặc biệt, nếu muốn có bánh thơm, ngọt. Nguyên liệu phải là chuối tiêu; muốn bánh có độ dai dẻo, sắc màu sáng thì chọn chuối goòng, chuối lá… Tùy theo sở thích, do thế mà trong những dịp rằm tháng Giêng, tết Đoan ngọ hay rằm tháng Bảy thì bánh chuối cũng nhiều loại, đa dạng chẳng kém gì các đồ dâng cúng tế khác.
Bài viết trên đây mình vừa giới thiệu sơ lược tới các bạn các món ăn của người Tày. Cũng như giới thiệu tới các bạn những đặc sản vùng Tây Bắc. Mong rằng bài viết này sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức về các món ngon trên vùng cao. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết !
Nguồn: nguoivietnam.vn
